Azjatycki futbol w ostatnich latach ma się bardzo dobrze i drużyny z Dalekiego Wschodu notują raz za razem lepsze wyniki na mistrzostwach świata. Federacja AFC również się rozwija i rozgrywki Pucharu Azji wraz z kolejnymi edycjami stoją na coraz to wyższym poziomie sportowym.
Asian Football Confederation – ogólne informacje
Federacja powstawała z inicjatywy 12 państw założycielskich w 1954 roku. Początkowo siedziba federacji znajdowała się w mieście Manili położonym na Filipinach, jednak po wielu latach przeniesiono ją do Kuala Lumpur w Malezji.
Głównymi rozgrywkami organizowanymi przez federację AFC jest Puchar Azji, który wyłania mistrza kontynentu. Ponadto odbywają się także regionalne turnieje Pucharu Azji Wschodniej EAFF, a także Pucharu Azji Zachodniej, choć oba formaty nie są zbliżone swoim prestiżem do głównego Pucharu Azji, który odbywa się raz na cztery lata.
Azjatycka Federacja Piłkarska może wystawić 4,5 drużyn na mistrzostwach świata. Cztery z nich kwalifikują się do fazy grupowej mundialu dzięki turniejowi kwalifikacyjnemu. Jedna natomiast również po eliminacjach ma prawo udziału w meczu barażów interkontynentalnych. Zwycięstwo również gwarantuje udział na mistrzostwach świata. W 2026 roku, wskutek zwiększenia liczby miejsc w fazie grupowej mistrzostw świata, Azja prawdopodobnie będzie miała aż 7 gwarantowanych miejsc na mundialu.
Reprezentacje piłkarskie w Azji
Początkowo federacja składała się z 12 państw założycielskich. W skład pierwszych związków piłkarskich w federacji AFC wchodziły: Afganistan, Birma, Filipiny, Hongkong, Indie, Indonezja, Japonia, Korea Południowa, Pakistan, Republika Chińska, Singapur i Wietnam. W kolejnych latach kolejne kraje przyłączały się do struktur federacji i w 2013 roku Azjatycka Federacja Piłkarska skupiała łącznie już 47 państw.
Aktualnie członkami azjatyckiej federacji piłkarskiej są:
Iran, Japonia, Korea Południowa, Australia, Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Arabia Saudyjska, Chiny, Irak, Syria, Uzbekistan, Liban, Oman, Kirgistan, Jordania, Wietnam, Palestyna, Indie, Bahrajn, Tajlandia, Tadżykistan, Korea Północna, Filipiny, Chińskie Tajpej, Turkmenistan, Mjanma, Hongkong, Jemen, Afganistan, Malediwy, Kuwejt, Indonezja, Singapur, Nepal, Malezja, Kambodża, Makau, Laos, Bhutan, Mongolia, Bangladesz, Guam, Brunei, Timor Wschodni, Pakistan i Sri Lanka.
Od 2006 roku członkiem federacji AFC jest Australia, mimo że kraj ten nie znajduje się na terytorium azjatyckim. Australijczycy znacząco odstawali w strefie Oceanii i podjęli decyzje o zmianie otoczenia, aby rywalizować na bardziej konkurencyjnych warunkach z lepszej klasy przeciwnikami. Proces zmiany federacji nastąpił w 2005 roku i dokładnie 1 stycznia 2006 Australia grała już pod egidą AFC. Oznacza to, że reprezentacja Australii musi wywalczyć miejsce na mistrzostwach świata drogą eliminacyjną w Azji oraz ma prawo udziału w Pucharze Azji.
Puchar Azji – najważniejszy turniej piłkarski strefy AFC
Rozgrywki Pucharu Azji są najważniejszym turniejem organizowanym przez federację AFC. Od 2007 roku turniej odbywa się w formacie 4-letnim i zwycięzca rozgrywek otrzymuje miano mistrza Azji. Co ciekawe, Puchar Azji stanowi drugie najstarsze mistrzostwa kontynentalne zaraz po Copa América. Pierwsza odsłona turnieju odbyła się w 1956 roku na boiskach w Hong Kongu, a premierowym zwycięzcą zostali piłkarze Korei Południowej.
W każdym turnieju występują 24 kraje. Aby wziąć udział w fazie grupowej, trzeba pomyślnie przejść eliminacje do fazy grupowej turnieju. AFC wskutek pandemii koronawirusa nie było w stanie przeprowadzić odrębnych rozgrywek eliminacyjnych do Pucharu Azji. Po raz pierwszy podjęto decyzję, aby eliminacje do Mistrzostw Świata stanowiły także kwalifikacje do fazy grupowej azjatyckiego pucharu.
Najwięcej triumfów w Pucharze Azji mają piłkarze Japonii oraz Arabii Saudyjskiej, którzy na swoim koncie mają po cztery wygrane. Podium najlepszych azjatyckich reprezentacji zamyka Iran, który w swojej historii trzykrotnie wygrywał Puchar Azji.
Aktualnym mistrzem Federacji Azjatyckiej jest drużyna Kataru, która w 2019 roku pokonała w finale Japonię i sięgnęła po swój pierwszy triumf w tych rozgrywkach. Kolejna odsłona Pucharu Azji odbędzie się w 2023 roku w Chinach.
